Hiệu ứng domino formosa

“Hiệu ứng domino là một phản ứng chuỗi xảy ra khi một thay đổi nhỏ tại điểm gốc của hệ có thể gây ra những thay đổi tương tự tại các điểm lân cận, từ đó lan tỏa ra các điểm xa hơn và tạo ra một chuỗi thay đổi tuyến tính. Hiệu ứng này thường được sử dụng trong trò chơi xếp quân domino, nó cũng biết tới thông qua thuyết domino, học thuyết chính trị hay được đề cập trong giai đoạn chiến tranh Việt Nam” [1]. “Hay mới đây, việc người dân Anh lựa chọn rút khỏi Liên minh châu Âu (EU) dường như đang tạo ra một “hiệu ứng domino” từ Brexit đang lan ra toàn cầu” [2]. Đó là khái niệm, cũng như minh chứng cho “hiệu ứng domino” không chỉ giới hạn trong trò chơi xếp hình, mà còn thông qua cả các yếu tố kinh tế, chính trị... trong thế trận toàn cầu, đặc biệt ở Việt Nam trong thời gian qua, với việc formosa Hà Tĩnh xả thải làm cá chết hàng loạt tại 4 tỉnh miền Trung, ảnh hưởng đến hàng triệu hộ dân có nguồn sinh kế phụ thuộc phần lớn vào tài nguyên biển (đánh bắt thủy hải sản). Do đó, trong phạm vi các bài viết liên quan đến formosa, người viết tạm gọi “thảm họa formosa” là “hiệu ứng domino formosa”. Thực ra, nói những bài viết liên quan đến formosa thì hơi quá, bởi cá nhân chẳng có mấy thông tin cũng như khả năng viết còn hạn chế (mới tập tành viết) nên người đọc đôi lúc sẽ thấy những vấn đề (chỉ cóp nhặt) chưa được sắp xếp logic, cũng như chưa có cái nhìn đa chiều, từ nhiều góc độ về các vấn đề liên quan đến formosa.

Như trên có nói, cá nhân chỉ cóp nhặt các thông tin đưa ra những phân tích, cảm nhận mang tính chất phiến diện, chủ quan. Với mục đích không phải viết, giới thiệu những bài viết sâu sắc nhất liên quan đến formosa mà chỉ tìm hiểu, tổng hợp và đưa ra vài cảm nhận của bản thân. Qua đó hiểu hơn về vấn đề cũng như làm tư liệu, mở rộng kiến thức hơn về vấn đề nóng - “thảm họa môi trường”, “thảm họa formosa Việt Nam”. Thiết nghĩ, cần có những quyết sách mạnh tay hơn nữa, những tổ chức, cá nhân có liên quan đến formosa đều phải đưa ra trước công lý. Không thể phát triển đất nước bằng mọi cách, đặc biệt hủy hoại môi trường, đa dạng sinh học... Nếu không có những giải pháp căn cơ thì formosa còn để lại hậu quả nghiêm trọng mà con cháu chúng ta phải gánh chịu đời đời. Và cá nhân hy vọng một “Chính phủ kiến tạo và phát triển” sẽ có những quyết sách quyết liệt hơn, mạnh tay hơn, thậm chí đóng cửa formosa và không có formosa tương tự trên dải đất hình chữ S này. Cũng từ đó, làm rõ trách nhiệm đến các tổ chức, từng cá nhân, cả những người nghỉ hưu liên quan đến formosa Hà Tĩnh. Khi đó “hiệu ứng domino formosa” sẽ có những thay đổi, lan tỏa theo chuỗi các vấn đề, cũng như tổ chức, cá nhân có liên quan đến formosa đúng như bản chất của hiệu ứng domino. Tuy nhiên. Tuy nhiên, vấn đề ở chỗ sẽ khó (chứ không phải không thể) tạo ra chuỗi hiệu ứng phía sau formosa, bởi “chế độ” thực tại là vậy.

Với tiếng nói chung của người dân, cộng đồng cùng các nhà khoa học, nhà trí thức... sẽ dần làm sáng tỏ những gì liên quan đến formosa và khi đó “hiệu ứng domino formosa” dần dần có những thay đổi, một khi có những thay đổi nhỏ tại gốc rễ thì gây ra những thay đổi tương tự theo các điểm lân cận, lan tỏa và theo một chuỗi những thay đổi tiếp theo. Kết quả, sẽ quy trách nhiệm đến các tổ chức, từng cá nhân và thậm chí đóng cửa vĩnh viễn formosa. Chúng ta cùng theo dõi “hiệu ứng domino formosa” này diễn biến ra sao, đó là vấn đề thời gian.

=======================================================================

[1] https://vi.wikipedia.org/wiki/Hi%E1%BB%87u_%E1%BB%A9ng_domino

[2] http://www.baogiaothong.vn/hieu-ung-domino-tu-brexit-dang-lan-ra-toan-cau-d155996.html